KO JE LASLO VEGEL - POČASNI GRAĐANIN OPŠTINE SRBOBRAN!
Odgovor na ovo pitanje daje, u ime jednog od predlagača, Kulturnog centra "Gion Nandor", dr Hargita Horvat Futo, zamenik šefa Odseka za hungarologiju Filozofskog fakulteta u Novom Sadu
Pre trideset godina (1985.godine) Laslo Vegel dobio je Oktobarsku nagradu opštine Srbobran, a ove godine jednoglasnom odlukom odbornika u Skupštini pripalo mu je zvanje počasnog građanina naše opštine.
Laslo Vegel prozni i dramski pisac, esejista, kritičar, rođen je u Srbobranu 1. februara 1941. godine. Studirao je mađarski jezik i književnost na Novosadskom, i filozofiju na Beogradskom Univerzitetu. Bio je novinar, član redakcije novosadskih časopisa „Új Symposion” i „Polja”, zagrebačkog „Prologa”, glavni urednik novosadske Tribine mladih, urednik subotnjeg kulturnog dodatka lista „Mađar so” (1971–1980), dramaturg Televizije Novi Sad (1980‒1992), stalni pozorišni kritičar lista Politika, koordinator novosadske kancelarije Fonda za otvoreno društvo (1994–2002). Od 2002 živi od književnog rada. Član Društva književnika Vojvodine, Društva lepe književnosti (Budimpešta), Srpskog P.E.N centra i Saveza novinara Mađarske.
Dobitnik je nagrade Mladost (za roman Memoari jednog makroa, 1969), Oktobarske nagrade grada Novog Sada za književno stvaralaštvo (1988), nagrade „Ady Endre” za književno stvaralaštvo (1993), nagrade Slobodne štampe (za knjigu eseja Odricanje i opstajanje, 1994), nagrade „Déry Tibor” za prozno stvaralaštvo (1995), nagrade časopisa „Jelenkor” za knjigu Eksteritorijum (2000), Zlatne povelje Predsednika republike Mađarske za celokupni književni rad (2000), nagrade Knjiga godine za Eksteritorijum (2001), nagrade „Füst Milan” za književno stvaralaštvo (2003), Februarske nagrade grada Novog Sada (2004) i Regionalne Pulicerove nagrade Mađarske za delo Vitgenštajnov razboj (2005).
Odlikovan je sa Oficirskim krstom Predsednika Repulike Mađarske u 2005. godini, Nagradu za kvalitet časopisa „Mozgó Világ” i časopisa „Danas” dobio je 2008. godine, prestižnu nagradu „Kossuth” 2009. godine, nagradu „Konstantin Obradović” 2012-te, a nagradu „Toša Manojlović” i priznanje mađarskog civilnog sektora Hazám-díj (nagrada Domovina) za životno delo 2013. godine.
Zajedno sa švedskom književnicom Osom Lind otvorio je 55. Međunarodni sajam knjiga u Beogradu oktobra 2010. godine, bio je gost sajma knjiga u Frankfurtu, Lajpcigu (Nemačka), Budimpešti, Segedinu (Mađarska), Cirihu (Švajcarska), Beogradu, Novom Sadu itd. Držao je predavanje na Humboltovom Univerzitetu u Berlinu. 2010-te otvorio je Spomen kuću „Nandor Gion” u Srbobranu koji je posvećen književnom opusu njegovog druga iz detinjstva, piscu koji se takođe rodio u Srbobranu (na isti dan, iste godine kao Laslo Vegel).
Njegova dela su izvodila pozorišta u Novom Sadu, Subotici, Nišu, Zenici, Prilepu, Sarajevu, Beču, Budimpešti. Pozorišna predstava po njegovom istoimenom romanu Neoplanta nedugo nakon premijere u Novosadskom pozorištu 15. februara 2014. godine dobila je poziv na više festivala i osvojila prestižne nagrade Novosadskom pozorištu i reditelju Andrašu Urbanu. Bila je najbolja prestava 59. Sterijinog pozorja, osvojila je nagradu za najbolju dramsku predstavu 64-tog Festivala profesionalnih pozorišta, Andrašu Urbanu je dodeljena nagrada za najbolju režiju, a glumcima za kolektivnu ulogu u predstavi. Po mišljenju publike bila je te godine najbolja predstava na BITEF-u. A reditelj je dobio i nagradu lista Politike za najbolju režiju na BITEF-u. 2015-te je predstava otvorila dramski program 55. Ohridskog leta, izvedena je u Crnoj Gori, u Hrvatskoj, Rumuniji, Mađarskoj itd. Ove godine je u Sarajevu premijerno izveden komad „What is Europe?” koju je na osnovu eseja Priče iz donjih predela Lasla Vegela režirao Andraš Urban.
Dela su mu prevedena na više evropskih jezika: nemački, slovenački, albanski, poljski. Romani, eseji, dnevnici su mu prevedeni na srpski jezik, a neka dela je prvo publikovao na srpskom, u njegovoj biografiji se može pročitati da podjednako pripada i srpskoj i mađarskoj književnosti.
On je nakon završene osnovne škole iz Zelenjaka krenuo biciklom za Novi Sad, a odande je njegov put vodio dalje: do više od 20 samostalnih knjiga objavljenih na mađarskom jeziku, 30 knjiga prevoda, preko više od tri hiljade tekstova publikovanih u antologijama, časopisima, novinama, 12 pozorišnih adaptacija na osnovu njegovih dela pa do brojnih priznanja. Na nastupima uvek naglašava njegovo poreklo, da je rođen u Srbobranu i tako već decenijama promoviše svoj rodni grad. Pisao je i pričao (snimljeni su o njegovom životu dokumentarni filmovi) o detinjstvu koji je proveo na Zelenjaku i u Gedanci i ukazao na značaj srbobranskog detinjstva i ovde provedenog vremena na njegov književni opus.
Laslo Vegel je 1. februara 2016. godine napunio 75 godina.
U ime Kulturnog centra „Nandor Gion”
dr Hargita Horvat Futo
zamenik šefa Odseka za hungarologiju
Filozofskog fakulteta u Novom Sadu
i saradnik Spomen kuće „Nandor Gion”
u Srbobranu
| Postavio: Administrator dana 2016.10.21 | | Ocena: |
|
Komentar na ovu vest mogu ostaviti samo registrovani korisnici našeg portala!
Prijavi se
