POŠTA U SRBOBRANU

Poštanska služba je stara koliko i ljudska civilizacija, a počinje pojavom pisma. Prošla je četiri, osnovna, razvojna oblika:  individualno - glasačku, državno - glasačku, službu raznih korporacija i javnu poštansku službu.

Do sredine 17. veka poštanska služba bila je u privatnim, a od 1756. godine prelazi u državne ruke. Prva reorganizacija poštanske službe izvršena je u Austriji, a zatim u ostalim evropskim zemljama.

Pošta je garantovala da će sve poštanske pošiljke dostaviti na označene adrese. Ona se smatrala kao svetinja jednog naselja.Govorilo se, ako se selu uzme pošta, uzeće se i duša. Poštar-dostavljač bio je posebno cenjen i poštovan, jer je donosio poruke iz celog sveta.

Prvi poštar u Srbobranu - Sentomašu  bio je Jovan Hadžić koji je počeo da obavlja poštansku službu 1798. godine.

Tačno u određeno vreme iz Sentomaša kretala je u pravcu Segedina poštanska kočija - diližansa sa konjskom zapregom. Prva stanica bila je na Kutošu u reonu današnjeg Mileševa, udaljenog od Srbobrana oko dvadesetak kilometara. Na Kutošu je vršena zamena zaprege i opskrba ljudi. Diližanse su, pored poštanskih pošiljki, prevozile i putnike.

Veliki doprinos razvoja poštanske službe  predstavlja pronalazak telegrafa 1844. koga je konstruisao Emanuel Morze. Telegraf je vrlo brzo iz Amerike prešao u Evropu, a u Srbiji se počinje sa prvim odašiljanjem Morzeovih znakova 1855.godine.

Srbobranska pošta dobila je telegraf 1887. Počev od 1903. počela je sa radom telefonska centala sa šest govornih mesta, a vezu je uspostavljao poštanski službenik. Početkom 20.veka izgrađena je poštanska zgrada na uglu ulice Laze Kostića i Miloša Obilića.

Poštar Veljko Zagorica posebno je bio cenjen medju Srbobrancima.  Odluči Veljko da za svoju krsnu slavu - Svetu Paraskevu, 1915.godine pozove na večeru Isidora Ivanića beležnika, Lazara Vučkova sveštenika, Marka Manojlovića mernika i Stevu Gavanskog veleposednika. Oko ponoći završi se večera molitvom sveštenika Vučkova kako je i počela. Gosti su se razišli svojim kućama.

Medjutim, Zagorica i njegovi gosti su optuženi da su pevali srpsku himnu i veličali srpskog kralja Petra I. Nakon saslušanja od strane državnog tužioca, svi učesnici slavske večeri su oslobođeni.

Kada je čuo da su svi gosti i domaćin oslobodjeni, poslanik u mađarskom parlamentu Karlo Feribah, veleposednik, iz Sente, zahtevao je novo suđenje, koje je zakazano za 16.februar 1916. u Segedinu, kada su Ivanić, Manojlović, Gavanski, Veljko Zagorica i njegov sin Ivan osuđeni na godinu dana zatvora. Jedino je Sud bio daleko strožiji prema svešteniku Vučkovu, koga je osudio na dve godine zatvora. Apelacioni sud na osnovu žalbe optuženih Ivanića, Manojlovića, Gavanskog Veljka i Ivana Zagorice, smanjio je kaznu na tri meseca. Jedino se nije žalio sveštenik Vučkov, kome je potvrđena kazna i koju je kaznu od dve godine zatvora izdržao u celosti.

Milenko Genčić (1929 - 2001)

 

 

Postavio: Administrator dana 2017.08.24

 

                                    

 

Komentar na ovu vest mogu ostaviti samo registrovani korisnici našeg portala!